Triển khai code là bước cuối cùng — và có thể là bước khiến nhiều người căng thẳng nhất — trong quá trình phát triển. Dù bạn làm việc một mình hay trong một nhóm lớn, 10 mẹo triển khai này là những bài học đã được kiểm chứng, giúp bạn tiết kiệm thời gian, bảo vệ danh tiếng và giữ được giấc ngủ ngon.
1. Luôn sử dụng biến môi trường (Environment Variables)
Đừng bao giờ mã hóa cứng các thông tin nhạy cảm như API key, thông tin đăng nhập cơ sở dữ liệu, hay token của bên thứ ba trong code. Hãy dùng các file .env và các công cụ như dotenv, Vault hoặc trình quản lý secrets của CI/CD bạn đang dùng.
Mẹo thêm: Đảm bảo file .env được thêm vào .gitignore.
2. Test cục bộ, Test từ xa, luôn luôn Test
Chạy ứng dụng trên máy cục bộ, môi trường staging, và tốt nhất là trong môi trường gần giống production trước khi triển khai chính thức. Dùng pipeline CI với linting, unit test, integration test và kiểm tra build.
“Nếu bạn chưa test, đừng deploy.”
3. Sử dụng Version Control + Gắn Tag cho phiên bản
Luôn commit lên Git và dùng tag phiên bản (ví dụ: v1.0.3) cho từng release. Việc này giúp rollback, theo dõi changelog, và debug dễ dàng hơn.
git tag v1.0.3 && git push origin v1.0.3
4. Đóng gói & Tối ưu cho môi trường Production
Đừng deploy code thô. Hãy minify, nén, và loại bỏ code không dùng (tree-shaking) cho JS/CSS. Dùng các công cụ như:
- Webpack / Vite cho JS
- Laravel Mix / Rails Asset Pipeline
- PurgeCSS, Terser, UglifyJS
5. Dùng CDN cho tài nguyên tĩnh
Chuyển tải các file tĩnh (ảnh, CSS, JS, font) lên CDN như Cloudflare, AWS CloudFront, hoặc Vercel Edge. Việc này cải thiện hiệu năng và độ ổn định đáng kể.
6. Luôn có kế hoạch Rollback
Mọi lần deploy đều có thể thất bại. Hãy giữ:
- Backup database
- Lịch sử phiên bản Git
- Phiên bản image Docker
- Kiểm tra sức khỏe và cảnh báo sẵn sàng
Mẹo chuyên nghiệp: Tự động rollback bằng PM2, Capistrano hoặc GitHub Actions.
7. HTTPS & SSL — Bắt buộc
Dùng HTTPS ở mọi nơi. Lấy chứng chỉ SSL từ Let’s Encrypt và ép buộc header HSTS. Các API không dùng HTTPS được xem là không an toàn.
8. Giám sát hiệu năng & Logs
Dùng các công cụ như:
- Sentry, Rollbar cho tracking lỗi
- Datadog, Grafana, New Relic cho số liệu hiệu năng
- LogRocket, Elastic Stack, Papertrail cho log
Bạn không thể sửa nếu không giám sát.
9. Triển khai không gián đoạn (Zero Downtime)
Đảm bảo không gây gián đoạn với các kỹ thuật như blue-green deployment, rolling updates, hoặc container.
- Dùng Docker Swarm, Kubernetes hoặc Capistrano để cập nhật mượt mà
- Với app đơn giản, dùng PM2 reload hoặc chuyển đổi symlink Nginx
10. Ghi chép mọi thứ
Ghi rõ:
- Các bước triển khai
- Biến môi trường cần thiết
- Quy trình rollback
- Ai deploy, khi nào deploy
Ngay cả dev làm một mình cũng thường quên sau vài tuần — tài liệu tốt cứu bạn rất nhiều.
Mẹo thêm: Tự động hóa triển khai
Dùng các công cụ CI/CD như:
- GitHub Actions
- GitLab CI/CD
- CircleCI
- Jenkins
- Vercel / Netlify (cho JAMstack)
Lời cuối
Triển khai không chỉ là đẩy code lên live — mà còn là sự tự tin, lặp lại được, và ổn định. Hãy coi nó như một quy trình DevOps quan trọng, không phải việc làm gấp cuối cùng.
Bạn đã học được bài học nào khi triển khai theo cách “học phí” rồi? Chia sẻ bên dưới nhé!