Rảnh là làm nhảm 
Chuyện hôm nay ba mình gọi, bảo con ơi giờ ở Việt Nam lập trình viên lương cao lắm. Về phát triển đất nước đi con. 
. Mình cười cười bảo vâng. Sau giờ làm việc, mình có ngồi nói chuyện với manager. Tại ông cũng đã làm việc lâu năm, bọn mình bàn về việc làm giàu từ lập trình.
Chúng ta đang bán gì
Mình nghĩ lập trình viên cũng là một dạng ... bán hàng. Và cái chúng ta bán chính là tay nghề và trí tuệ ( Hoặc gọi là bán thân đi ). Thực tâm thì mình thấy làm lập trình hay làm bồi bàn cũng không khác nhau là mấy. Đều là đánh đổi thời gian và sức khỏe để kiếm tiền. Mình sang đây lăn lộn đủ nghề. Mình kết luận là nghề nào cũng ... chán như nhau. Hiển nhiên lập trình sẽ nhẹ nhàng hơn, portable job, ngồi điều hòa, không phải dùng sức lực nhiều. Nhưng nếu nói về lương. Mình thấy gọi là average ổn định thôi. Fun fact là nếu so sánh lương của một sinh viên đi làm lập trình mới ra trường và một sinh viên đi bê phở ở nước ngoài. Lương 2 bên không khác gì nhau mấy. 
Passive income
Mình cũng không biết dịch đúng nghĩa từ này ra sao. Đại khái là thu nhập "bị động" đi ?! (Google translate ). Passive income là khi bạn không phải làm gì mà vẫn kiếm được tiền (nghe vui nhỉ ). Mình thấy đa phần mọi người ở bên này (nơi mình đang sống), từ trẻ nhỏ tới người già, đều khá là tự do về mặt tài chính. Vậy tự do tài chính là gì? Đó là khi "passive income" của bản thân đủ để trang trải cho chi phí sinh hoạt. Tất nhiên từ "đủ" là một từ khá tế nhị. Vì mỗi người có một target point khác nhau. Mình nghĩ "đủ" là khi bạn có thể dành thời gian trong ngày làm điều mình thích.
Tất nhiên bọn mình ai cũng còn trẻ, ai cũng muốn nhanh giàu. Mình cũng thế. Nhưng sự thật đáng buồn là việc để tạo "đủ" passive income mất rất nhiều năm. Việc ai đó hứa sẽ chỉ cho bạn cách nhanh chóng tạo ra passive income thì hoặc đang cố gắng bán cho bạn thứ gì đó hoặc không biết họ đang nói về điều gì. (Bitcoin? ).
Vậy làm sau để làm giàu?
Làm giàu
Mình không có vấn đề gì với các "khóa học làm giàu" hay "đầu tư bitcoin", "đầu tư chứng khoán" vân vân. Mình chỉ thấy mọi người hơi bị lạc hướng chút xíu về trọng tâm. Trọng tâm của những cái đó vấn là về: đầu tư. VÌ nó là bạn đang dùng tiền để kiếm thêm tiền. Bạn không còn đang "bán thân" nữa.
Bây giờ tưởng tượng. Bạn sống ở nước X, lương của bạn là 1000$ một tháng, 12000$ một năm. Trừ 33% thuế cá nhân, tức 3960$ (Tùy đất nước). Chí phí sinh hoạt hàng năm là: 600$ một tháng, 7200$.
Bạn tiết kiệm được: 840$ một năm.
Như mình đã nói, để tự do tài chính thì khoản passive income phải đủ trang trải cho chi phí sinh hoạt. Vậy để cover 7200$ 1 năm, bạn cần có passive income 7200$. Nếu bạn chỉ có một source kiếm tiền là tiết kiệm thì bạn sẽ phải save ít nhất: 8 năm. 
Vậy làm sao để giàu?
Chịu. Mình còn nghèo mà.
Nhưng mình biết 1 cách nho nhỏ increase passive income. Bạn giảm chi phí sinh hoạt đi.
Bạn tiêu bớt 500$ thì bạn có thêm 500$. Đồng thời cũng giảm thuế (thuế tiêu dùng).
Some notes
Mình cũng có đợt phát cuồng vì tiền và chỉ muốn nhanh chóng giàu có. Tâm sự thực tế thì việc quá tập trung vào passive income ảnh hưởng rất lớn tới quality cuộc sống của mình. Nên mình đang cố gắng cân bằng cuộc sống trở lại. Mình mong mọi người cũng vậy. Tiêu bớt đi, tìm thêm "việc" gì đó. Việc, business đó nên là "dùng tiền kiến tiền". Bạn kiếm thêm tiền, nhưng đừng để nó ảnh hưởng tới cuộc sống của bạn quá mức. Cố mà enjoy nó.
Thực ra cái tittle là click bait, vì đây không hẳn là cách làm giàu. Nhiều hơn là cách để "tự do tài chính".
Nó không dễ đâu, nhưng mình nghĩ ai cũng có thể làm được.
Somewhere, xx-xx-20xx
Rice