GitHub 1001 cho sinh viên IT: Dễ Như Ăn Phở – Dù Làm Một Mình Hay Làm Nhóm (P1)

#newbie
#GitHub

0 0 0

Người đăng: Nam Trần

Theo Viblo Asia

🤔 Tại sao mình lại viết Blog này?

Hồi mới học lập trình, mình biết GitHub là thứ "phải dùng", nhưng thú thật là chẳng ai chỉ mình cách dùng sao cho đúng. Tìm trên mạng thì toàn tài liệu chuyên sâu, khó hiểu, hoặc quá chung chung.

Vì vậy mình viết blog này như một cuốn sổ tay GitHub mini – chia sẻ lại những kinh nghiệm mình rút ra được trong quá trình học, làm việc nhóm, và làm dự án cá nhân. Không phải lý thuyết khô khan, mà là những thứ mình tự va vấp, tự sửa, và giờ muốn kể lại như một câu chuyện nhỏ.

Mục tiêu là để bạn có thể vừa đọc vui như đang tám chuyện, vừa học được cách dùng GitHub qua các tình huống làm việc thực tế – từ làm bài tập nhóm ở trường đến những side project bạn đang ấp ủ.

Blog này cũng là nơi mình lưu lại để khi cần có thể lục lại xem ngay. Hy vọng bạn cũng sẽ thấy nó hữu ích như một người bạn đồng hành – đặc biệt nếu bạn mới bắt đầu hành trình học lập trình như mình từng bắt đầu 😊

Các lệnh cơ bản đáng nhớ

Lệnh Mục đích Ghi nhớ nhanh
git init Khởi tạo repo Git mới trong thư mục hiện tại “biến thư mục thành Git”
git clone <url> Tải code từ GitHub về máy dùng khi team có sẵn repo
git status Kiểm tra trạng thái file (đã theo dõi, thay đổi chưa...) rất hay dùng
git add . Thêm toàn bộ file mới/thay đổi vào stage chuẩn bị để commit
git commit -m "..." Ghi lại thay đổi vào Git với 1 lời nhắn như lưu version
git push Đẩy code từ máy lên GitHub cần remote trước
git pull Kéo code từ GitHub về máy update khi làm nhóm
git log Xem lịch sử commit có thể thêm --oneline để gọn hơn
git branch Kiểm tra (hoặc tạo) các nhánh teamwork thì dùng nhiều
git checkout -b <ten-nhanh> Tạo và chuyển sang nhánh mới dùng khi làm feature mới

Tip: Nếu bạn nhớ không nổi hết – đừng lo. Quan trọng là biết mình đang làm gì, còn cú pháp có thể tra lại (hoặc copy blog này 😄).

Thao tác lệnh cơ bản

Dưới đây là những lệnh Git mình sử dụng hằng ngày — từ tạo repo đến commit, push code lên GitHub, tất cả đều đơn giản, dễ nhớ, và đủ dùng cho 90% tình huống thực tế

Cài đặt Git cho Windows

  1. Vào trang chính thức: https://git-scm.com/
  2. Nhấn nút Download for Windows. File tải về sẽ có dạng .exe
  3. Cài đặt (nếu bạn cần gì đặc biệt thì đọc kỹ còn không thì Next liên tục cũng được 😅)
  4. Cài xong, bạn tìm Git Bash trong Start Menu rồi mở lên. Đây sẽ là nơi bạn gõ các lệnh Git..

Cài đặt Git cho Mac

  1. Vào trang chính thức: https://git-scm.com/downloads/mac

  2. Sử dụng Homebrew để cài đặt như sau:

    Tải homebrew nếu chưa có hoặc theo hướng dẫn như sau:

    /bin/bash -c "$(curl -fsSL https://raw.githubusercontent.com/Homebrew/install/HEAD/install.sh)"

    ⚠️ Homebrew sẽ yêu cầu bạn nhập mật khẩu máy Mac (admin) và có thể mất vài phút để cài đặt.

    Kiểm tra version hiện tại bằng brew --version, sau khi hoàn tất thì cài git:

    brew install git

  3. Sau khi install hoàn tất kiểm tra phiên bản bằng lệnh

    git --version

    Hoàn tất nó sẽ hiện ra phiên bản git hiện tại

Tiếp theo truy cập vào Github để lấy các thông tin sau:

Hãy truy cập GitHub trước để lấy thông tin:

  • Username GitHub: Tên tài khoản của bạn

  • Email đăng ký GitHub: Email dùng để tạo tài khoản

Sau đó dán 2 lệnh này vào Git Bash theo mẫu dưới:

git config --global user.name "Tên của bạn"
git config --global user.email "email@gmail.com"

Làm bước này chỉ một lần duy nhất trên mỗi máy. Sau này Git sẽ nhớ bạn là ai.

Tạo repo trên GitHub

  1. Truy cập: https://github.com

  2. Nhấn nút New (tạo repo mới) điền theo sau:

    • Repository name (tên project của bạn)

    • Mô tả (tùy chọn)

    • Chọn Public hoặc Private

  3. Nhấn Create repository

Bạn sẽ được dẫn tới trang repo trống với dòng hướng dẫn giống như sau:

Tới bước này bạn có 2 option, Tuỳ vào bạn đã có sẵn code trên máy, hay bắt đầu từ đầu, cách dùng Git sẽ hơi khác nhau một xíu. Dưới đây là 2 tình huống phổ biến:

Setup Github trước và clone về máy

Chọn nơi bạn muốn lưu dự án (ví dụ: ổ D hoặc Desktop), sau đó mở Git Bash lên và nhập:

git clone https://github.com/Namdevv/git_tutorial.git
cd git_tutorial

Nếu sau khi chạy xong, bạn thấy dòng như vầy xuất hiện trên terminal:

namtran@LAPTOP /d/git_tutorial (main)

🎉 Xin chúc mừng, bạn đã clone thành công repo Git từ GitHub về máy!

📝 Tạo file đầu tiên và đẩy lên GitHub

  • Giờ thử tạo một file mới – ví dụ: README.md – rồi đẩy nó lên GitHub nhé.

1: Tạo file mới

Bạn có thể tạo bằng dòng lệnh:

touch README.md

Hoặc mở folder và tạo thủ công cũng được.

2: Thêm, commit và push

git add .
git commit -m "first commit"
git push

👉 Sau bước này, bạn vào lại repo trên GitHub sẽ thấy file README.md đã được cập nhật!

Bạn có sẵn dự án và đẩy lên GitHub

Nếu bạn đã có sẵn folder dự án trên máy (ví dụ một bài tập hoặc project bạn đã code trước đó) và muốn đưa nó lên GitHub, thì làm theo các bước sau:

Bước 1: Tạo repo mới trên GitHub như hướng dẫn ở phần 2

Giả sử bạn có một folder chứa mã nguồn project đang làm ví dụ như:

D:\WorkPace\Project\git_tutorial

Bước 2: Truy cập vào thư mục dự án

Mở Git Bash rồi chạy:

cd /d/WorkPace/Project/git_tutorial/

📌 Lưu ý: /c/ tương đương với ổ C: trong Git Bash (vì nó theo chuẩn UNIX).

Bước 2: Mở terminal tại folder dự án và khởi tạo Git

Mở Git Bash tại thư mục dự án của bạn, rồi chạy:

git init

Lệnh này sẽ biến folder thành một repo Git nội bộ trên máy bạn.

Bước 3: Kết nối với repo trên GitHub Trong trang repo GitHub vừa tạo, bạn sẽ thấy một URL có dạng:

https://github.com/username/my-awesome-project.git

Copy nó, rồi chạy lệnh sau trong terminal:

git remote add origin https://github.com/username/my-awesome-project.git

(Thay URL bằng repo thật của bạn nhé)

Bước 4: Add, commit và push code lần đầu

git add .
git commit -m "Initial commit - đưa code lên GitHub"
git branch -M main
git push -u origin main

Giải thích nhanh:

git add . → thêm toàn bộ file

git commit -m → lưu thay đổi với một tin nhắn

git branch -M main → đảm bảo tên nhánh là main

git push -u origin main → đẩy code lên GitHub và thiết lập nhánh mặc định

Nếu mọi thứ suôn sẻ, terminal sẽ hiện thông báo tương tự như sau:

Admin@Surface-Nam MINGW64 ~/Downloads/git_tutorial (main)
$ git push -u origin main
Enumerating objects: 3, done.
Counting objects: 100% (3/3), done.
Delta compression using up to 8 threads
Compressing objects: 100% (2/2), done.
Writing objects: 100% (2/2), 236 bytes | 236.00 KiB/s, done.
Total 2 (delta 0), reused 0 (delta 0), pack-reused 0 (from 0)
To https://github.com/Namdevv/git_tutorial.git c1cc002..dd33bd1 main -> main
branch 'main' set up to track 'origin/main'.

Bây giờ bạn có thể reload lại trang GitHub và sẽ thấy file vừa đẩy đã nằm gọn gàng trên đó rồi!

Từ lần sau, khi bạn đã thiết lập origin và nhánh mặc định rồi, chỉ cần dùng:

git push là Git sẽ tự biết đẩy lên đúng nơi, đúng chỗ. Nhanh gọn lẹ hơn hẳn.

🛑 Lỡ mà gặp lỗi đẩy code không được thì sao?

Đừng hoảng nha! Nếu bạn gõ git push mà terminal hiện thông báo kiểu:

fatal: The current branch main has no upstream branch.
To push the current branch and set the remote as upstream, use git push --set-upstream origin main

Điều này chỉ đơn giản là Git chưa biết bạn muốn đẩy lên nhánh nào trên GitHub thôi. Giải pháp là chạy lệnh này để thiết lập "đường đẩy":

git push --set-upstream origin main

Sau khi chạy xong, lần sau bạn chỉ cần gõ git push là được rồi, không cần dòng dài loằng ngoằng nữa 😄

Những lệnh Git mình hay dùng khi làm một mình

Mình chủ yếu dùng Git để:

  • Lưu phiên bản code mỗi khi xong một phần

  • Đồng bộ lên GitHub để dễ backup, hoặc code tiếp ở máy khác

Và đây là 5 lệnh Git cơ bản mà mình dùng hoài:

1. git clone – Lấy project từ GitHub về máy (chỉ khi đã có sẵn repo)

Khi bạn làm việc với một repo có sẵn trên GitHub, việc đầu tiên là clone repo đó về máy để bắt đầu làm việc:

git clone https://github.com/username/tên-repo.git
cd tên-repo

Thường dùng khi:

  • Đổi máy

  • Làm tiếp một project cũ mình đã đẩy lên GitHub

2. git add – Chọn những gì mình muốn lưu lại

Khi bạn sửa file, tạo file mới,... Git chưa theo dõi ngay đâu. Bạn phải nói với Git: “Ê, tui muốn lưu cái này nha!” bằng lệnh:

git add .

Dấu . nghĩa là thêm tất cả các thay đổi

Bạn cũng có thể chỉ định từng file:

git add index.html

3. git commit – Lưu lại một cột mốc kèm ghi chú

Sau khi “add” xong, bạn cần commit để ghi lại các thay đổi kèm theo một lời nhắn:

git commit -m "home"

Giống như "Save + Ghi chú" để sau này còn biết mình đã làm gì.

4. git push – Đẩy code lên GitHub (dùng như một nơi backup cá nhân)

Khi code trên máy đã xong, bạn có thể đẩy nó lên GitHub:

git push

Để lưu trữ và có thể code tiếp trên máy khác nếu cần

5. git pull – Kéo code từ GitHub về (ít dùng khi làm một mình)

Đồng đội đã sửa gì đó trên GitHub? Trước khi code, bạn nên pull về để tránh xung đột:

git pull

Mình hiếm khi dùng, trừ khi:

  1. Mình vừa đổi máy
  2. Hoặc sửa gì đó trên GitHub (ví dụ edit online)

Tóm tắt luồng làm việc thường gặp

# Khởi đầu
git clone <link> # (chỉ khi đã có repo từ trước) # Mỗi ngày
→ sửa code
git add .
git commit -m "Ghi chú thay đổi"
git push

Kết thúc Phần 1 – Làm chủ Git khi làm việc một mình

Những bước trên hoàn toàn đủ nếu bạn làm việc một mình. Bạn có thể pull, commit, push thoải mái mà ít khi gặp lỗi.

  • Chỉ cần clone một lần, rồi mỗi lần làm việc: add → commit → push

  • Không cần quan tâm tới nhánh (branch)

  • Không phải lo xung đột, merge, conflict phức tạp

Đặc biệt hữu ích với các bạn đang học lập trình, làm đồ án cá nhân, hoặc đơn giản là lưu trữ code lên GitHub như một chiếc "USB đám mây" 😄

Phần 2 – Tình huống thực tế: Khi làm việc nhóm (hoặc chuyển máy)

Nhưng hãy thử tưởng tượng...

Bạn bắt đầu làm đồ án nhóm với 2-3 người bạn. Mỗi người clone một bản về máy, sửa từng phần rồi push. Một ngày đẹp trời, Git báo lỗi: "Merge conflict", hoặc "rejected – remote contains work that you do not have..."

😵 Chuyện gì đang xảy ra?

🤯 Tại sao Git lại không cho mình đẩy code?

😬 Và làm sao để mỗi người làm việc độc lập mà không “giẫm chân nhau”?

Và nhiều tips khác giúp bạn trở Thành Bro nhé!

Dự đoán thời gian ra mắt phần 2 (02/08/2025)

Lời cảm ơn

Mình là Nam – một sinh viên AI tự học, thường xuyên dùng Git cho Công việc. Ban đầu, Git với mình thật sự hơi rối, nhưng sau một thời gian "làm hoài quen tay", mình đã hiểu ra cách làm cho mọi thứ đơn giản và mượt mà hơn rất nhiều.

Đây là những trải nghiệm thật của mình khi làm việc và mình muốn chia sẻ lại theo cách dễ hiểu nhất có thể, để nếu bạn mới bắt đầu thì cũng không bị “lạc trôi” như mình trước đây 😄

Nếu bạn thấy có điểm nào chưa rõ, hay có góp ý thêm, đừng ngại để lại phản hồi nhé – mình luôn muốn cải thiện mỗi ngày.

Cảm ơn bạn rất nhiều vì đã dành thời gian đọc tới đây! ❤️

Bình luận

Bài viết tương tự

- vừa được xem lúc

[CSS]: max(), min(), clamp(): when the size is no longer fixed

Chào mọi người, hôm nay mình xin phép được chia sẻ về 3 hàm tính toán đặc biệt trong CSS mà mình vừa mới được học, và có lẽ là 1 trong những hàm mà mình thích nhất . Là một Front-End dev, đặc biệt trong bối cảnh mobile first hiện tại, responsive không còn là 1 điều quá xa lạ, và hiển nhiên những sản

0 0 48

- vừa được xem lúc

VUEJS: Import and Preview Image

Chào mọi người. Hôm nay, mình lại tiếp tục chia sẻ cho các bạn một số ít hiểu biết của mình về VueJS thông qua phương pháp Preview Image.

0 0 41

- vừa được xem lúc

Doanh nghiệp không trả lương tương xứng cho giá trị của nhân viên

Việc deal lương khi phỏng vấn luôn là một vấn đề cực kì nhạy cảm của tất cả ngành nghề. Bản thân mình lúc nào cũng suy nghĩ tại sao các công ty không public lương lậu ở trên JD luôn (có một số nơi làm

0 0 37

- vừa được xem lúc

Từ điển IT - P1: UI, GUI, CLI và API

̂́ ̣ ̀ ̣̂ ℎ ̂ ̀ℎ ℎ̛ ́ ℎ̂̀ ℎ ℎ̣̂, ℎ ̀ ̣̂ ̣̂ ̀ℎ ̂ ̛́ ̛̛́ ℎ̂ ̀ ̀ℎ, ̣ “̉ ” ℎ ℎ ́ ℎ ̀ℎ đ̂̉, ℎ đ̣ ̀ ̣̂ ̃ ℎ̣̂? ̣̆ đ̛ ̉ ̣ ̂́ ℎ̂̉ ℎ̛ ̂̀ ́ ℎ́ ̣̂ ?... ̀ ̀ℎ ℎ ̣! Đ̂ ̀ ̣ ̀ ̂́ ̆́ ̀ℎ ̃ ̉ ℎ́ℎ ́ ℎ̣̂ ̛̃ ̣̂ ́ℎ ̂̀ ̃

0 0 34

- vừa được xem lúc

Tìm Hiểu Mô Hình MVC Dành Cho Người Mới Bắt Đầu: Cấu Trúc và Ví Dụ

Mô Hình MVC Là Gì. Mô Hình MVC Bao Gồm Ba Thành Phần Chính:. 1. Model: Là thành phần chịu trách nhiệm xử lý dữ liệu và logic nghiệp vụ.

0 0 13

- vừa được xem lúc

Github CLI - Đơn giản hóa cuộc sống cho developer

1. Giới thiệu.

0 0 51