Bạn là sinh viên vừa đi thực tập, hoặc mới ra trường? Bạn nghe sếp bảo "đẩy code lên Git", mà không biết Git là gì? Đừng lo – bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ Git là gì và cách sử dụng Git một cách đơn giản nhất
Git là gì?
Git là một hệ thống quản lý phiên bản (Version Control System - VCS) giúp bạn theo dõi sự thay đổi trong mã nguồn (code), làm việc nhóm dễ dàng hơn, và tránh mất code khi có sự cố.
Nói nôm na, Git giống như một “cỗ máy thời gian” cho mã nguồn của bạn. Bạn có thể quay lại bất kỳ thời điểm nào trong quá khứ, xem lại lịch sử thay đổi, và làm việc cùng với đồng đội mà không lo "đạp lên nhau"
Git và GitHub khác nhau thế nào?
- Git: Là công cụ để quản lý mã nguồn trên máy tính của bạn.
- GitHub (hoặc GitLab, Bitbucket...): Là nơi lưu trữ các dự án Git trên internet, giúp bạn chia sẻ, làm việc nhóm, và backup code.
Bạn dùng Git để quản lý code, và dùng GitHub để chia sẻ hoặc lưu trữ code online.
Cài đặt Git
Tải Git tại: https://git-scm.com/downloads/win
2. Cài đặt theo hướng dẫn. Sau đó mở terminal:
Kiểm tra Git đã cài chưa:
git --version
3. Các lệnh Git cơ bản cho người mới
1. git init – Khởi tạo Git trong thư mục
git init
2. git clone – Tải code từ GitHub về máy
Thường thì khi ae sinh viên it chưa biết gì về git khi join dự án để thực tập tại những công ty sẽ gặp khó ở bước này, khi clone thì mình sẽ có 3 dạng:
- Clone với HTTPS
- Clone với SSH
- Clone với Github CLI
Ở bài viết này, mình sẽ chỉ các bạn sử dụng ssh để tiện cho việc pull và push code lên. Khi bạn muốn clone với ssh thì bạn cần phải tạo một ssh key, link tạo ssh key mình để ở đây nha: https://docs.github.com/en/authentication/connecting-to-github-with-ssh/generating-a-new-ssh-key-and-adding-it-to-the-ssh-agent
Sau khi bạn đã tạo ssh key xong thì lúc này, mình chỉ cần vô dự án trên github và coppy url trong tab ssh.
Sau đó, hãy mở terminal lên và dán url mà bạn vừa coppy theo cú pháp sau:
git clone https://github.com/voyagersonvu/dan-du-an.git
3. git status – Xem trạng thái thay đổi
Hiển thị những file đã thay đổi, thêm mới hoặc bị xóa.
git status
4. git add – Thêm file vào “rổ chuẩn bị” để commit
git add tenfile.txt # thêm 1 file
git add . # thêm tất cả file thay đổi
5. git commit – Ghi lại thay đổi
git commit -m "Thông điệp commit ngắn gọn"
Giống như ghi nhật ký: “Hôm nay tôi sửa bug ở file A.”
6. git push – Đẩy code lên GitHub
git push origin main
Ở đây, nhánh chính là nhánh main nên mình push lên nhánh main, còn tuỳ vào dự án của các bạn thì sẽ push vô nhánh master hay develop.
7. git pull – Lấy code mới từ GitHub về máy
git pull origin main
Cũng giống như git push ở trên, bạn cần xác định lấy code từ nhánh nào về để cập nhật code mới nhất thì chỉ cần thay tên của nó vô là được, ở đây nình tiếp tự sử dụng nhánh main.
Một quy trình làm việc cơ bản với Git
- Clone repo từ GitHub về máy (git clone)
- Viết code, sửa code...
- git status để kiểm tra thay đổi
- git add . để thêm file
- git commit -m "Thông điệp"
- git push để đẩy lên GitHub
Một số tips dành cho bạn mới
Viết commit message rõ ràng: VD: "Fix lỗi đăng nhập" thay vì "update"
Không push code “rác” hoặc chưa chạy được
Luôn pull code mới trước khi push để tránh xung đột (conflict code)
Nếu lỡ gây lỗi, đừng hoảng – Git luôn có cách quay lại!
Tài liệu và học thêm
https://github.com/git-guides – Tài liệu hướng dẫn chính thức
Kết luận
Git ban đầu có vẻ khó, nhưng chỉ sau vài tuần thực hành bạn sẽ thấy nó cực kỳ hữu ích. Hiểu và dùng Git thành thạo sẽ giúp bạn làm việc chuyên nghiệp hơn, an toàn hơn và tự tin hơn khi đi thực tập hoặc làm dự án nhóm.
Nếu bạn mới bắt đầu, đừng ngại thử sai. Cứ clone, commit, push vài lần cho quen tay nhé!