Tình Trạng Thất Nghiệp Ngày Càng Tăng

Từng là "miền đất hứa", ngành công nghệ thông tin (IT) hiện đang đối mặt với làn sóng sa thải, đóng băng tuyển dụng, và cắt giảm ngân sách ở khắp nơi trên thế giới — đặc biệt là trong mảng phát triển phần mềm, QA, và UI/UX. Ngay cả các tập đoàn lớn như Google, Meta, Amazon hay Microsoft cũng không tránh khỏi việc "tái cơ cấu" và cắt giảm nhân sự.

Tại Việt Nam, nhiều kỹ sư IT cũng rơi vào tình trạng thất nghiệp hoặc phải chấp nhận công việc trái ngành, lương thấp hơn nhiều so với mặt bằng vài năm trước. Một số nguyên nhân chính bao gồm:

• Thị trường toàn cầu thu hẹp do suy thoái kinh tế và bất ổn địa chính trị.
• Sự bão hòa nguồn nhân lực, đặc biệt là ở các vị trí phổ biến như frontend/backend developer.
• Công nghệ thay đổi nhanh (AI, tự động hóa) khiến nhiều kỹ năng nhanh chóng lỗi thời.
• Startup cạn vốn, không còn đủ ngân sách để duy trì đội ngũ kỹ thuật.

Sự Tỉnh Thức: Không Còn “An Toàn” Như Trước

Ngành IT từng là biểu tượng của “lương cao, việc nhàn, cơ hội rộng mở”. Tuy nhiên, thực tế hiện nay đang buộc nhiều người phải thay đổi tư duy:

• Không có công việc nào là đảm bảo lâu dài.
• Kỹ năng kỹ thuật thôi chưa đủ.
• Chăm chỉ và trung thành không còn là yếu tố sống còn.

Vậy Làm Gì Để Sống Sót?

1. Tái định vị bản thân – Học cách “bán” mình tốt hơn

Bạn không chỉ là một lập trình viên. Bạn là người có khả năng giải quyết vấn đề, tối ưu quy trình, tạo ra giá trị. Hãy học cách viết CV hiệu quả, thể hiện kết quả đầu ra (impact) thay vì chỉ liệt kê công nghệ bạn biết.

2. Đa dạng hóa kỹ năng

• Nếu bạn là frontend dev, học thêm về backend hoặc DevOps.
• Nếu bạn làm mobile, học thêm web hoặc cloud.
• Nếu bạn biết code, học thêm UI/UX, business analysis hoặc kỹ năng lãnh đạo nhóm

Đừng để bản thân trở thành người chỉ biết một thứ trong khi công ty cần người “đa năng”.

3. Bắt kịp xu hướng công nghệ mới

AI, học máy, blockchain, low-code/no-code, edge computing,... là những mảng vẫn còn tiềm năng. Không cần trở thành chuyên gia ngay lập tức, nhưng hiểu được cách hoạt động và biết ứng dụng là lợi thế lớn.

4. Freelance hoặc làm sản phẩm riêng

Khi việc làm chính thức khan hiếm, bạn có thể thử:

• Làm freelance trên các nền tảng như Upwork, Freelancer, TopTal.
• Làm app hoặc sản phẩm nhỏ bán trên App Store/Play Store.
• Viết blog kỹ thuật, dạy online, bán khóa học.

Tự tạo cơ hội thay vì chờ đợi.

5. Mở rộng kết nối – Đừng “ở ẩn”

Tham gia các cộng đồng kỹ thuật, networking event, group Telegram, Discord, LinkedIn. Cơ hội không đến từ “ứng tuyển online” nữa mà đến từ mối quan hệ và giới thiệu nội bộ.

6. Chuẩn bị tài chính cá nhân

Đây không phải lời khuyên kỹ thuật, nhưng rất quan trọng: giảm chi tiêu, dự phòng tài chính, học cách đầu tư thông minh. Áp lực tài chính có thể giết chết sự sáng tạo và cơ hội học tập.

Tổng Kết: Sóng Gió Là Bài Test Của Sự Thích Nghi

Không ai nói ngành IT sẽ chết, nhưng rõ ràng là “thời vàng son” đang chậm lại. Sống sót không phải nhờ giỏi nhất, mà nhờ linh hoạt nhất.

“It is not the strongest or the most intelligent who will survive, but those who can best manage change.” – Charles Darwin

Hãy xem giai đoạn khó khăn này là cơ hội để nâng cấp bản thân, thay đổi tư duy, và tái tạo con đường sự nghiệp