Vào một sáng năm 2021, khi tôi vừa mới gia nhập TikTok, tôi nhận được một tin nhắn LinkedIn khá bất ngờ từ một bạn trẻ. Người nhắn là một chàng trai trẻ sinh năm 2000, khi ấy đang nuôi mộng bước vào sân chơi toàn cầu của ngành công nghệ. H không vòng vo mà bày tỏ ngay nguyện vọng: muốn tìm cơ hội làm việc tại các công ty lớn như TikTok và mong muốn kết nối để được referral.
Tôi đọc tin nhắn đó và bật cười – không phải vì điều gì lạ lẫm, mà vì tôi hiểu rằng một tin nhắn như vậy không hề hiếm. Nhưng có điều gì đó khiến tôi dừng lại. Có thể là vì sự chân thành của H, cũng có thể là vì chính thời điểm ấy, tôi đang ấp ủ kế hoạch lập một nhóm mentoring cho các bạn trẻ Việt Nam có ước mơ vào các công ty lớn như Google, Amazon, Facebook, TikTok, ... Và thế là, một cuộc kết nối đúng người – đúng thời điểm – đã bắt đầu như thế.
Chúng tôi nhanh chóng chuyển sang trò chuyện qua Facebook và tôi quyết định sắp xếp một buổi nói chuyện online với H để tìm hiểu kỹ hơn. Và trong buổi gặp đó, tôi nhận ra H là một trường hợp đặc biệt: nền tảng giải thuật (DSA) tốt, tư duy gọn gàng và đã có sự chuẩn bị nhất định cho hành trình sắp tới. Không cần phải “gò” lại từ đầu – điều rất quan trọng khi tôi ở thời điểm đó, chưa có hệ thống đào tạo bài bản như bây giờ.
May mắn hơn nữa, TikTok khi ấy đang có nhu cầu tuyển các bạn fresher, tập trung chủ yếu vào năng lực thuật toán – một điểm trùng khớp tuyệt đối với thế mạnh của H. Tôi chia sẻ rõ lộ trình: số vòng phỏng vấn, những kỹ năng nên luyện thêm như backend, system design cơ bản. Tất nhiên, phần lớn thời gian vẫn phải dành cho coding và giải thuật toán.
Thêm một yếu tố nữa mà tôi biết là H không hề hay: sếp tôi ở TikTok lúc đó chính là người sẽ trực tiếp phỏng vấn bạn ấy. Điều này khiến tôi càng cảm thấy mình có trách nhiệm hơn – không chỉ là mentor, mà còn như một người mở cửa.
Tôi chủ động giới thiệu trước để sếp có chút thiện cảm, đồng thời hỗ trợ H luyện đề, cùng giải online assessment test (OA), giả lập các tình huống phỏng vấn kỹ thuật thực tế. Trong từng lần chuẩn bị, tôi đều cố gắng giúp H làm quen với cường độ và áp lực tương tự buổi phỏng vấn thật.
Tôi cũng không giấu gì: chia sẻ thẳng luôn lộ trình có thể sẽ gặp, các vòng phỏng vấn cần trải qua, số lượng vòng và một vài lưu ý cần biết trước khi ứng tuyển. Bên cạnh đó, tôi cũng gợi ý H nên tìm hiểu thêm về Backend, System Design cơ bản để tăng khả năng được nhận. Tất nhiên, phần lớn thời gian vẫn tập trung vào luyện coding và giải đề thuật toán.
Tuy nhiên, mọi chuyện không phải lúc nào cũng suôn sẻ. Khó khăn lớn nhất chính là phần visa – TikTok Singapore lúc đó không ưu tiên tuyển dụng ứng viên quốc tế. Khi biết tin này, H đã nhắn lại cho tôi, có chút hoang mang. Tôi hiểu cảm giác đó, và quyết định “liều” một chút – tôi trực tiếp nói chuyện với HR để trình bày hoàn cảnh và khẳng định: “Đây là người tôi giới thiệu, mong team mình có thể giúp.” May mắn thay, HR đã đồng ý hỗ trợ – và đó là bước ngoặt lớn trong hành trình này.
Sau đó, H vượt qua online assessment, phỏng vấn technical, và chính thức nhận offer từ TikTok với mức đãi ngộ xứng đáng. Đến tháng 9 năm 2021, bạn on-board tại văn phòng TikTok Singapore, và kể từ đó, con đường sự nghiệp dần mở rộng.
Sau này, H quay lại Engineer Pro – không còn là người được mentor nữa, mà trở thành mentor - giảng viên, tiếp tục truyền lại kiến thức và kinh nghiệm cho các bạn học viên mới. Đó là một khoảnh khắc rất đặc biệt với tôi.
Tôi luôn tin rằng, một cú “reach out” đúng lúc, một lời hỏi thăm chân thành, hay chỉ đơn giản là một sự chủ động cũng có thể thay đổi cuộc đời một ai đó – miễn là bạn dám thử.
"Nếu ngày đó H không chủ động nhắn cho tôi, nếu bạn ấy chưa có nền tảng vững, hoặc nếu tôi không có sẵn tinh thần muốn giúp, thì có lẽ hành trình này đã rẽ sang hướng khác."
Tôi vẫn thường nhấn mạnh với học viên của mình rằng referral và networking trong ngành phần mềm không chỉ là "cộng thêm" – mà nhiều khi là yếu tố quyết định. Có những trường hợp tưởng như không thể – như rào cản visa – nhưng nhờ một mối quan hệ, nhờ sự bảo chứng cá nhân, mọi thứ lại có thể xoay chuyển.
Từ câu chuyện của H, tôi rút ra một vài bài học lớn:
-
Chủ động kết nối là bước đi đầu tiên quan trọng: Nếu H không chủ động nhắn tin hôm ấy, mọi chuyện như này đã không xảy ra. Trong cộng đồng software engineer, đôi khi chỉ cần một tin nhắn đúng lúc cũng có thể thay đổi cả hành trình.
-
Referral và connection là điểm cộng lớn: Có referral không đồng nghĩa với việc bạn sẽ pass, nhưng chắc chắn nó giúp bạn vượt qua vòng CV dễ dàng hơn rất nhiều. Đặc biệt khi người giới thiệu hiểu rõ bạn và sẵn sàng hỗ trợ.
-
Năng lực là yếu tố quyết định: Nếu H không có nền tảng DSA vững, không thể hiện được năng lực khi phỏng vấn thì dù có bao nhiêu connection đi nữa cũng sẽ không giúp được gì. Vì vậy, việc học tập nghiêm túc và chuẩn bị kỹ vẫn là cốt lõi.
-
Mentor tốt có thể là người thay đổi cuộc đời bạn: Một người đi trước, sẵn sàng chỉ đường, mở lối và thậm chí bảo vệ bạn trong những tình huống khó khăn là điều vô giá. Nhưng để có được điều đó, bạn cũng cần cho thấy mình xứng đáng.
Ngày nay, khi đã dẫn dắt hơn 1500 bạn trẻ vào các công ty lớn trên toàn thế giới, tôi vẫn luôn kể lại câu chuyện của H như một minh chứng tiêu biểu cho sức mạnh của sự chủ động, của network và của việc biết nắm bắt cơ hội.
"Không ai thành công một mình. Đằng sau mỗi offer là cả một hành trình – có thể bắt đầu chỉ bằng một tin nhắn đơn giản, nhưng chứa đựng trong đó là hàng tháng trời học tập, chuẩn bị, kết nối và cả một chút may mắn nữa,"
Với tôi, đây không chỉ là một câu chuyện thành công. Đây là minh chứng rõ ràng cho việc: giá trị cộng đồng, tinh thần sẵn sàng giúp đỡ nhau giữa những người cùng ngành, luôn là một phần cốt lõi của Engineer Pro – và là điều tôi luôn tự hào khi được góp phần xây dựng.
Diễn giả: Anh Lâm Phạm – Mentor tại Engineer Pro, Senior Software Engineer tại TikTok, từng là Senior Engineer tại Grab & Motional. Với gần 5 năm kinh nghiệm, anh đã hướng dẫn hơn 1.500+ mentee chinh phục các công ty Big Tech trong và ngoài nước