Bạn là một manual tester muốn học thêm về automation test, hay là một dev cần học về automation test để tạo những test case tự động nhưng chưa biết bắt đầu từ đâu. Bài viết này mình sẽ trình bày về hướng dẫn chi tiết theo từng bước cho người mới bắt đầu để tiếp cận với Automation test. Các bước bạn cần học để có thể làm được automation test như sau:
1. Hiểu những kiến thức cơ bản về kiểm thử phần mềm
Dù khá nhiều công ty tách riếng Manual tester và Automation Tester, nhưng để thực hiện viết test automation được, bắt buộc bạn phải có kiếm thức về kiểm thử phần mềm, những kiến thức cần phải học bao gồm:
- Viết test case, report bug, hiểu test plan. Chỉ khi hiểu test plan, viết được test case, report bug bạn mới có thể đọc được test case để tiến hành test, biết được khi nào test case pass, biết được các bug thường gặp để có expect rõ ràng cho những test case mình sẽ viết automation
- Phân loại kiểm thử: Functional, Regression, Integration, Smoke, UI... Phân loại kiểm thử sẽ giúp bạn phân biệt được các test case nào cần viết automation, xác định độ ưu tiên của các test case để viết, phân loại các test script để tiến hành chạy tự động
- Quy trình phát triển phần mềm (SDLC, STLC, Agile...) Điều này không bắt buộc, tuy nhiên phần lớn các công ty công nghệ đều đang áp dụng các quy trình phát triển phần mềm, viêc biết về nó sẽ giúp quá trình làm việc được thuận lợi hơn, biết được bản chất, tác dụng của các quy trình phát triển phần mềm mình đang sử dụng
Bạn có thể tham khải một số tài liệu gợi ý sau để học: Sách: Foundations of Software Testing – Dorothy Graham Sách: ISTQB Foundation Level V4.0 Khóa học: ISTQB Foundation
2. Chọn một ngôn ngữ lập trình để bắt đầu
Với tùy công ty, tùy dự án mà ngôn ngữ lập trình để viết test automation sẽ khác nhau, nhưng cũng giống như code, ngôn ngữ cũng chỉ là một phần, cái quan trọng cần là hiểu được cách code, cách viết các hàm,...
Với người mới bắt đầu, bạn có thể tham khảo một số ngôn ngữ phổ biến trong automation:
- Java: phổ biến với Selenium
- Python: cú pháp dễ hiểu
- JavaScript/TypeScript: dùng với Playwright, Cypress
Một số gợi ý:
- Nếu bạn chưa biết code: Học Python
- Nếu bạn muốn vào dự án thực tế: Học Java + Selenium hoặc TypeScript + Playwright
- Code automation sẽ không phức tạp như code phần mềm, nhưng bắt buộc bạn cần học cơ bản lập trình (biến, hàm, vòng lặp, OOP) Bạn có thể tham khảo một số nguồn để học như sau: freeCodeCamp, w3schools, youtube, udemy,...
3. Học cách lấy xpath, css selector
Để viết được automation test, bạn cần xác định vị trí các phần tử trên trang web. Việc lấy XPath và CSS Selector là rất quan trọng trong Automation Testing vì chúng chính là "địa chỉ định vị phần tử" – công cụ để automation script tìm và tương tác với các thành phần trên giao diện web. Học automation mà không biết cách lấy XPath và CSS Selector giống như học lái xe mà không biết vặn chìa khóa. Bạn sẽ không thể thao tác được với web một cách chính xác.
4. Học một tool Automation Test phổ biến
Hiện nay đang có rất nhiều tool automation test, nhưng các tool phổ biến nhất hiện nay bao gồm:
- Selenium WebDriver (cho Java, Python, C#, ...)
- Playwright hoặc Cypress (cho JavaScript/TypeScript, Python,...)
- Appium - test mobile (cho Jabva, Python, javascription,...)
Gợi ý cho người mới: Nếu bạn chưa từng biết về code, bạn nên học Playwright + TypeScript vì cấu trúc khá đơn giản, dễ tiếp cận
5. Thực hành viết automation test
Để bắt đầu với automation test, bạn cần viết một test cơ bản ví dụ các case:
- Mở trình duyệt
- Tìm kiếm Google
- Login form
- Kiểm tra tiêu đề trang
Tài nguyên học: Bạn có thể tham khảo bằng keyword search google, search chatgpt: "Viết script test cho case Tìm kiếm google với Playwright sử dụng Python" hoặc các nguồn học như sau: Selenium with Java - YouTube: https://www.youtube.com/results?search_query=selenium+java+tutorial Playwright với TypeScript - Youtube: https://www.youtube.com/results?search_query=Playwright+với+TypeScript
6. Học các công cụ hỗ trợ test
Không bắt buộc bạn cần học, tuy nhiên để trở thành một automation tester xịn, bạn cần học thêm các về các phần sau:
- Test Runner: JUnit, TestNG (Java), Mocha/Jest (JS)
- Build Tool: Maven, Gradle (Java)
- CI/CD: GitHub Actions, Jenkins
- Version Control: Git, GitHub
7. Làm dự án thực tế & GitHub portfolio
Tạo một repo GitHub với các testcase automation Bạn có thể dùng web mẫu (VD: https://opensource-demo.orangehrmlive.com/) để test và thực hiện viết automation bằng web này
Tóm tắt lại, để bắt đầu học automation test cơ bản, bạn cần phải thực hiện các bước sau:
- Kiến thức cơ bản manual test
- Lập trình cơ bản (Python hoặc Java)
- Học cách lấy xpath, css selector
- Học automation tool (Selenium hoặc Playwright)
- Viết các testcase đơn giản
- Làm mini project
- Đẩy code lên GitHub
- Tìm hiểu CI/CD (cơ bản)