JavaScript luôn thay đổi. Một số mẫu (pattern) tồn tại lâu dài, một số dần biến mất, và một số lại phát triển theo những cách không ngờ tới.
Dưới đây là tổng hợp các mẫu JavaScript đáng chú ý:
1. Pattern Matching (Giai đoạn đề xuất ban đầu, nhưng đầy hứa hẹn)
Hãy nghĩ về câu lệnh switch — nhưng tốt hơn. Pattern Matching, lấy cảm hứng từ các ngôn ngữ như Haskell và Scala, giúp xử lý logic rẽ nhánh phức tạp một cách rõ ràng hơn.
Trạng thái hiện tại: Đang ở Stage 1 trong đề xuất của TC39, có nghĩa là nó vẫn còn ở mức thử nghiệm và chưa sẵn sàng để triển khai trong JavaScript.
📌 Tại sao nó lại quan trọng?
- Giảm mã thừa (boilerplate)
- Giúp điều kiện dễ đọc hơn
- Xử lý nested destructuring gọn gàng hơn
Kết luận: Nếu tính năng này được thông qua, switch có thể trở thành một thứ lỗi thời.
2. Decorators (Tiến gần hơn đến tiêu chuẩn hóa)
Decorators giúp bạn bọc các hàm và class để thêm chức năng bổ sung.
Trạng thái hiện tại: Đang ở Stage 3, tức là gần được chuẩn hóa. TC39 Proposal
📌 Tại sao nó lại quan trọng?
- Gọn gàng hơn so với cách bọc truyền thống
- Hoàn hảo cho logging, quản lý quyền truy cập, và nâng cấp class
Kết luận: Nếu bạn đang dùng TypeScript, hãy bắt đầu thử nghiệm ngay bây giờ!
3. Module Federation (Hỗ trợ Micro-Frontend)
Micro-frontends đang ngày càng phổ biến, và Module Federation của Webpack 5 giúp việc triển khai trở nên dễ dàng hơn.
📌 Tại sao nó lại quan trọng?
- Các nhóm có thể triển khai các phần khác nhau của ứng dụng một cách độc lập
- Rất phù hợp cho các ứng dụng quy mô lớn
Cách hoạt động: Bạn có thể đọc kỹ hơn về Tài liệu Webpack
Kết luận: Nếu bạn đang làm việc trong một dự án lớn với nhiều nhóm, đây là điều bắt buộc phải biết.
4. Proxy-Based Observables (Reactivity không cần Framework)
Vue.js đã khiến lập trình reactive trở nên phổ biến, nhưng JavaScript hiện tại vẫn chưa có hỗ trợ observable tích hợp. Vì vậy, nhiều developer đang sử dụng Proxy-based reactivity để theo dõi trạng thái một cách nhẹ nhàng.
📌 Tại sao nó lại quan trọng?
- Giúp theo dõi thay đổi trạng thái một cách linh hoạt
- Loại bỏ nhu cầu sử dụng các thư viện quản lý trạng thái nặng nề
VD:
const handler = { set(obj, prop, value) { console.log(`${prop} changed to ${value}`); obj[prop] = value; }
}; const data = new Proxy({ name: "Alice" }, handler);
data.name = "Bob"; // Logs: "name changed to Bob"
5. Immutable Data Patterns (Tránh tác dụng phụ không mong muốn)
Ngày càng nhiều nhóm phát triển tránh thay đổi dữ liệu trực tiếp (mutation) và hướng đến quản lý trạng thái bất biến (immutable state management). Tuy nhiên, JavaScript không bắt buộc tính bất biến theo mặc định. Thay vào đó, các thư viện như Immutable.js và Immer giúp đạt được điều này.
📌 Tại sao nó lại quan trọng?
- Giúp ngăn chặn các tác dụng phụ không thể đoán trước
- Giúp dễ dàng debug (gỡ lỗi) hơn
Bạn có thể tìm hiểu sâu hơn tại: https://immutable-js.github.io/immutable-js/
Kết luận: Nguyên tắc của lập trình hàm (functional programming) không chỉ là trào lưu, mà chúng thực sự có ích!
Bạn thấy sao về những mẫu JavaScript này, chúng có tiềm năng không?