Chào anh em cộng đồng Viblo! 👋
Trong thế giới lập trình, chúng ta thường có thói quen gắn bó với những công cụ đã học đầu tiên. Chúng quen thuộc, dễ dùng. Nhưng "quen thuộc" không có nghĩa là "tối ưu". Thực tế, một số công cụ dev phổ biến nhất hiện nay đã trở nên cồng kềnh, chậm chạp hoặc đã bị các lựa chọn thay thế hiện đại, tốt hơn gấp 10 lần vượt mặt.
Sử dụng công cụ lỗi thời cũng giống như chạy một ứng dụng hiện đại trên một server 10 năm tuổi. Nó vẫn chạy, nhưng bạn đang bỏ lỡ tốc độ, hiệu suất và những tính năng mạnh mẽ khác.
Đã đến lúc nâng cấp rồi. Dưới đây là 5 công cụ phổ biến mà bạn nên nghiêm túc xem xét loại bỏ khỏi quy trình làm việc của mình, và những gì các lập trình viên chuyên nghiệp đang sử dụng để thay thế trong năm 2025.
1. Dừng Sử Dụng: XAMPP / MAMP
Hầu hết anh em developer, đặc biệt là dân PHP, đều bắt đầu với XAMPP hoặc MAMP. Chúng từng là những người bạn tuyệt vời. Nhưng giờ đây, việc phải quản lý nhiều dự án với các phiên bản PHP, Node.js khác nhau trên XAMPP/MAMP là một cơn ác mộng thực sự: xung đột cổng, cấu hình file httpd.conf rối rắm, và không có SSL một cách dễ dàng.
👉 Thay Vào Đó, Hãy Dùng: ServBay
ServBay là tương lai của môi trường phát triển local trên macOS. Nó không chỉ là một server đơn giản; nó là một trung tâm điều khiển cho tất cả các dịch vụ của bạn.
Lý do nó tốt hơn:
- Chạy Nhiều Phiên Bản Cùng Lúc: Bạn có thể chạy PHP 8.3, Node.js 24, và Python 3.12 cùng một lúc mà không hề xung đột. Mỗi dự án có thể được gán một phiên bản riêng.
- Click-and-Run: Quên đi việc cấu hình thủ công. Mọi thứ từ PHP, MariaDB, PostgreSQL, Redis đến cả server mail đều có thể được cài đặt và khởi chạy chỉ bằng một cú click.
- SSL Tự Động: ServBay tự động tạo và quản lý chứng chỉ SSL cho tất cả các domain local của bạn (
.dev,.test). Tạm biệt cảnh báo "Not Secure" trên trình duyệt.
2. Dừng Sử Dụng: Postman
Postman từng là vua của các API client. Nhưng theo thời gian, nó ngày càng trở nên cồng kềnh với hàng tá tính năng mà hầu hết chúng ta không bao giờ dùng tới. Việc tập trung vào các tính năng cloud và team-based cũng khiến nó trở nên nặng nề cho các dev chỉ muốn test một endpoint nhanh chóng.
👉 Thay Vào Đó, Hãy Dùng: Bruno
Bruno như một làn gió mới. Nó là một API client mã nguồn mở, nhẹ và nhanh, được xây dựng dựa trên triết lý "Git-native".
Lý do nó tốt hơn:
- Thân Thiện Với Git: Bruno lưu các API collection của bạn dưới dạng file text (
.bru) ngay trong repository của dự án. Điều này có nghĩa là bạn có thể version control các bài test API cùng với code của mình. Thật tuyệt vời cho việc review Pull Request! - Không Phụ Thuộc Cloud: Hoạt động hoàn toàn offline. Không bị ép buộc tạo tài khoản hay đồng bộ lên cloud. Đơn giản, riêng tư và nhanh chóng.
- Giao Diện Sạch Sẽ: Giao diện tập trung làm tốt một việc duy nhất: giúp bạn gửi API request. Không có gì thừa thãi.
3. Dừng Sử Dụng: Trình duyệt DevTools (để giả lập mạng chậm)
Khi cần test ứng dụng hoạt động thế nào trên mạng yếu, chúng ta thường dùng tính năng network throttling có sẵn trong Chrome DevTools. Tuy nhiên, nó không chính xác và không đủ mạnh để giả lập các điều kiện mạng phức tạp như mất gói tin (packet loss) hay độ trễ cao (high latency).
👉 Thay Vào Đó, Hãy Dùng: Proxyman
Proxyman là một công cụ proxy gỡ lỗi web mạnh mẽ, hiện đại và đặc biệt được phát triển bởi một developer người Việt. Nó cho bạn khả năng kiểm soát mạng một cách toàn diện.
Lý do nó tốt hơn:
- Giả Lập Mạng Chính Xác: Bạn có thể tạo các quy tắc phức tạp, giả lập chính xác các điều kiện mạng khác nhau, không chỉ là giới hạn băng thông.
- Gỡ Lỗi Dễ Dàng: Giao diện trực quan giúp bạn dễ dàng xem, sửa đổi và phân tích các request/response. Các tính năng như Map Local, Breakpoint, Scripting cực kỳ hữu ích.
- Hỗ Trợ Toàn Diện: Hoạt động với mọi thứ, từ ứng dụng web, mobile app cho đến các thiết bị IoT.
4. Dừng Sử Dụng: Evernote / Notes App Mặc Định (để ghi chú code)
Dùng một app ghi chú thông thường để lưu trữ các đoạn code snippet, ghi chú kỹ thuật hay tài liệu dự án là một ý tưởng tồi. Chúng không hỗ trợ định dạng code, khó tìm kiếm và không được thiết kế cho quy trình làm việc của developer.
👉 Thay Vào Đó, Hãy Dùng: Obsidian
Obsidian là một "bộ não thứ hai" thực sự dành cho developer. Nó là một ứng dụng ghi chú mạnh mẽ hoạt động dựa trên các file Markdown được lưu trữ cục bộ trên máy của bạn.
Lý do nó tốt hơn:
- Markdown là Vua: Viết ghi chú bằng Markdown cực kỳ nhanh chóng và tự nhiên đối với dev. Code block được định dạng đẹp mắt.
- Local-First & An Toàn: Dữ liệu của bạn nằm trên máy của bạn. Bạn toàn quyền kiểm soát, có thể version control bằng Git và không phải lo lắng về việc dịch vụ bị sập.
- Liên Kết Hai Chiều (Bi-directional Linking): Dễ dàng tạo một mạng lưới kiến thức (knowledge graph), liên kết các ghi chú lại với nhau để thấy được mối quan-hệ giữa các ý tưởng và dự án.
5. Dừng Sử Dụng: FileZilla / FTP Clients Cũ
Trong năm 2025, nếu bạn vẫn còn đang kéo-thả file lên server qua một FTP client cũ kỹ như FileZilla, bạn đang bỏ lỡ cả một thế giới tự động hóa và an toàn. Quy trình này chậm chạp, dễ gây lỗi và thiếu tính minh bạch.
👉 Thay Vào Đó, Hãy Dùng: Quy Trình CI/CD với Git
Cách làm hiện đại là để cho robot làm việc. Một quy trình CI/CD (Continuous Integration/Continuous Deployment) tự động là tiêu chuẩn vàng.
Lý do nó tốt hơn:
- Tự Động Hoá: Khi bạn
git pushlên branchmain, một quy trình tự động (sử dụng GitHub Actions, GitLab CI...) sẽ chạy test, build code của bạn và deploy lên server một cách an toàn. - An Toàn & Nhất Quán: Loại bỏ rủi ro "quên upload file" hoặc upload nhầm phiên bản. Mọi thay đổi đều được ghi lại trong lịch sử Git.
- Tốc Độ: Deploy chỉ mất vài giây sau khi push code, thay vì phải chờ đợi upload hàng chục file qua FTP. Nếu cần chỉnh sửa file nhanh trên server, extension Remote - SSH của VS Code là lựa chọn an toàn và tiện lợi hơn rất nhiều.
Thay đổi thói quen chưa bao giờ là dễ dàng, nhưng việc đầu tư thời gian để học những công cụ hiện đại hơn sẽ mang lại lợi ích khổng lồ về năng suất và sự hài lòng trong công việc.
Còn công cụ nào mà anh em nghĩ nên "cho ra đi" nữa không? Hãy chia sẻ trong phần bình luận nhé! 👇