Gần đây mình tình cờ thấy một bài đăng trên Reddit của một lập trình viên:
“I hate JS. I’ve done the HTML and CSS, but I’m stuck. I want to use Rust instead.”
Thật sự, cảm giác này mình hiểu rất rõ. Sau nhiều năm làm frontend, mình ngày càng mệt mỏi với cái gọi là “linh hoạt” của JS: hệ thống type yếu, debug không sướng, tool build thì cứ lâu lâu lại gãy.
Và thế là mình nghĩ: có thể dùng Rust viết frontend không? Nhờ WebAssembly (WASM), Rust hoàn toàn có thể chạy được trong trình duyệt. Vậy thì có thể thay thế JS để làm UI?
Bài viết này là hành trình mình thử nghiệm thực tế, các rắc rối mình gặp phải, và những công cụ nào đã giúp mình làm việc hiệu quả hơn.
Rust viết frontend: có khả thi không?
Thực tế đã có không ít dự án thử dùng Rust cho frontend rồi. Cốt lõi là: Rust có thể biên dịch thành WebAssembly, và trình duyệt thì có thể chạy file .wasm đó trực tiếp.
Các framework phổ biến hiện nay:
- Yew: khá ổn định, thiết kế giống React.
- Dioxus: hỗ trợ đa nền tảng (Web, desktop, mobile), cộng đồng đang phát triển tốt.
- Sycamore: tối ưu hiệu năng, như SolidJS phiên bản Rust.
Tất cả đều hỗ trợ phát triển theo kiểu component, xử lý sự kiện, trạng thái… và viết hoàn toàn bằng Rust.
Về công cụ build:
wasm-pack: đóng gói thành npm packagetrunk: giống như Vite, hỗ trợ build và hot reloadcargo-leptos: đi kèm với framework Leptos mới nổi
➡️ Kết luận: về mặt kỹ thuật thì OK, nhưng về hệ sinh thái thì Rust vẫn thua xa JS.
Trải nghiệm thực tế: ổn định hơn mình nghĩ, nhưng phức tạp hơn JS
1. Độ khó khi bắt đầu
Rust vốn đã có learning curve khá cao. Kết hợp thêm WASM, debug và setup toolchain thì bạn sẽ cần học thêm nhiều thứ.
Đặc biệt là debug — nhiều lỗi xảy ra trong trình duyệt nhưng bạn không thấy được source code (vì đã compile sang wasm). Muốn debug tốt, bạn phải dùng đến các DevTools chuyên dụng.
2. Hiệu năng rất tốt
Khi cần render bảng lớn hoặc xử lý visualization nặng, combo Rust + WASM cho hiệu năng rất ổn. Trong một số benchmark như của Krausest, Sycamore thậm chí vượt cả React.
3. Có công cụ hỗ trợ giúp nhẹ đầu
Phần dễ gãy nhất là quá trình build. Nhưng may mắn là mình tìm được một công cụ tuyệt vời: ServBay — ban đầu được làm cho PHP và Node, nhưng cực kỳ phù hợp để chạy local server cho dự án WASM. Hiện tại đã hỗ trợ cả Windows.
Ví dụ mình dùng Dioxus để viết một page nhỏ:
fn app(cx: Scope) -> Element { cx.render(rsx!( div { h1 { "Hello, Rust frontend!" } button { onclick: |_| println!("Clicked!"), "Click me" } } ))
}
Chỉ cần build với trunk, rồi dùng ServBay cấu hình folder tĩnh là có thể mở HTTPS local ngay, không cần cài đặt nginx hay TLS gì cả, cực kỳ nhanh.
Lợi thế của ServBay:
- Tự cấu hình HTTPS local, tương thích chính sách bảo mật trình duyệt
- Hỗ trợ hot reload siêu nhanh
- Không yêu cầu cấu trúc folder phức tạp — rất lý tưởng để làm prototype hoặc thử nghiệm kỹ thuật mới
Khi nào nên dùng Rust viết frontend?
Không phải dự án nào cũng nên dùng Rust. Theo mình:
✅ Phù hợp khi:
- Làm ứng dụng xử lý dữ liệu nặng (dashboard, chart...)
- Viết UI cho thiết bị nhúng (embedded Web UI)
- Bạn đã có kinh nghiệm Rust backend, muốn làm fullstack Rust
❌ Không phù hợp nếu:
- Làm sản phẩm cần tốc độ ra mắt nhanh, teamwork nhiều
- UI cần animation hoặc tương tác phức tạp (JS ecosystem vẫn mạnh hơn)
- Dự án phụ thuộc nhiều vào thư viện UI của JS
Cách mình đang làm: không thay thế JS hoàn toàn, mà dùng song song. Phần core logic hiệu năng cao mình dùng Rust + WASM, còn phần UI còn lại để React/TS lo. Vừa an toàn, vừa không phải dạy lại cả team.
Tương lai thì sao?
WebAssembly đang phát triển nhanh:
- Interface Types: giúp kết nối WASM ↔ JS dễ hơn
- GC support: sắp tới WASM có thể thao tác DOM trực tiếp
- Các framework như Dioxus, Leptos cũng đang lớn mạnh, tài liệu tốt dần
Mình tin rằng trong 2–3 năm nữa, Rust frontend sẽ không chỉ là “thú vui” nữa, mà trở thành một lựa chọn nghiêm túc trong nhiều dự án.
Tổng kết
- Rust + WASM chưa thể thay thế JS hoàn toàn, nhưng tiềm năng là có thật
- Với team nhỏ hoặc dev cá nhân, dùng tool như ServBay có thể giúp bạn thử nghiệm prototype rất nhanh
- Bạn có thể thử viết một mini project để cảm nhận. Nếu bạn cũng chán JS như mình, biết đâu Rust sẽ khiến bạn bất ngờ!
Nếu bạn đang thử viết frontend bằng Rust, hãy chia sẻ trải nghiệm của mình nhé! 👇