I. Giới thiệu về tổ chức IIBA & chứng chỉ ECBA
1. Tổ chức IIBA
Tổ chức International Institute of Business Analysis (IIBA) là một tổ chức phi lợi nhuận được thành lập vào năm 2003 với sứ mệnh hỗ trợ cho sự phát triển của các Business analyst trên toàn cầu. IIBA giúp các BA có thể phát triển về cả mặt kỹ năng lẫn sự nghiệp bằng cách cung cấp các nội dung do họ biên soạn. Đặc biệt, cuốn sách A Guide to the Business Analysis Body of Knowledge (BABOK) của IIBA là cuốn sách nổi tiếng nhất trong giới BA. Đây được coi là "kinh thánh" mà bất kỳ BA nào cũng nên sở hữu. BABOK là một tập hợp các kiến thức 1 BA chuyên nghiệp cần có, đi kèm với những chỉ dẫn cụ thể khác (ví dụ: đối với việc A thì chúng ta nên áp dụng kỹ thuật B). IIBA còn cung cấp các workshop chia sẻ kiến thức với khắp nơi trên thế giới, cả online & offline.
Ngoài ra, IIBA còn cung cấp các chứng chỉ dành cho các BA chuyên nghiệp. 3 chứng chỉ nổi tiếng nhất của IIBA - tương ứng với 3 level tăng dần của BA là: Entry Certificate in Business Analysis (ECBA), Certification of Competency in Business Analysis (CCBA) và Certified Business Analysis Professional (CBAP). Trong bài viết này, mình xin phép được đề cập cách ôn thi dành cho ECBA, tuy nhiên nó có thể áp dụng cho cả việc ôn thi CCBA & CBAP.
2. Chứng chỉ ECBA
Chứng chỉ Entry Certificate in Business Analysis (ECBA) là chứng chỉ cấp độ thấp nhất của IIBA. Chứng chỉ này dành cho những BA từ mới bắt đầu đến dưới 7 năm kinh nghiệm hành nghề. Chứng chỉ này nhằm đánh giá xem người dự thi có nắm được các kỹ năng cơ bản nhất của 1 BA dựa theo cách tiếp cận của cuốn BABOK.
ECBA chủ yếu tập trung vào các hạng mục như: khai thác & cộng tác, quản lý vòng đời requirement, phân tích requirement & định nghĩa thiết kế. Theo báo cáo từ IIBA, những người sở hữu ECBA có khả năng được nhận việc cao hơn 10% so với những người không sở hữu chứng chỉ này.
II. Đăng ký dự thi ECBA
1. Đăng ký tài khoản IIBA
Việc thi ECBA diễn ra hoàn toàn trực tuyến, vậy nên bạn phải có 1 tài khoản trên website của tổ chức IIBA thì mới có thể dự thi được. Bạn có thể đăng ký tài khoản tại đây: https://www.iiba.org/
2. Trang thông tin chi tiết về ECBA
Đây là trang thông tin chi tiết về chứng chỉ ECBA. Trên đây có giới thiệu tổng quan về chứng chỉ, các bước đăng ký thi, các khuyến mãi, câu hỏi mẫu và đặc biệt quan trọng là blueprint của bộ đề: https://www.iiba.org/business-analysis-certifications/ecba/
3. Đảm bảo điều kiện dự thi
Khác với CCBA & CBAP, ECBA không yêu cầu người dự thi phải có đủ 1 số giờ làm việc chuyên nghiệp được chứng thực bởi khách hàng/quản lý. ECBA chỉ yêu cầu người dự thi tham dự đủ 21 giờ đào tạo chuyên nghiệp từ các tổ chức được IIBA chứng nhận.
Để có đủ 21 giờ đào tạo thì ta có thể tham gia các khóa đào tạo qua những hình thức sau (tất nhiên các nội dung này phải được cung cấp từ những tổ chức được IIBA chứng nhận):
- Lớp học & khóa học online
- Webinars
- Hội thảo, workshop
- Chapter event
- Tự học BABOK
Sau khi có đủ 21 giờ đào tạo chuyên nghiệp. Bạn hãy đăng nhập vào tài khoản IIBA của mình và log các giờ học đó tại link trên trang chi tiết về ECBA mà mình đã để ở trên
4. Nộp lệ phí thi & chọn ngày thi
Sau khi hoàn thành xong việc log PD (giờ đào tạo chuyên nghiệp) thì bạn có thể "mua" việc dự thi chứng chỉ ECBA tại đây
Các bạn có thể tham khảo lệ phí thi qua link này: https://www.iiba.org/business-analysis-certifications/certification-fees/
Sau khi "mua" việc dự thi chứng chỉ thì bạn sẽ được chuyển hướng đến 1 trang để setup lịch thi. Lịch thi rất đa dạng, sáng, trưa, chiều, tối, thậm chí cả... đêm cũng có lịch. Sau khi setup lịch thì bạn vẫn có thể thay đổi, miễn là thay đổi trước buổi thi 2 ngày.
III. Ôn thi
1. Tìm hiểu về đề thi
- Đề thi của ECBA 100% là trắc nghiệm
- Thi online
- Thời gian dự thi là 60 phút
- IIBA không công bố bao nhiêu điểm thì đỗ, nhưng rất nhiều người từng thi chia sẻ lại thì bạn cần làm đúng ít nhất 75% đề thi thì mới hy vọng đỗ
1. Tìm hiểu blueprint
Blueprint của các chứng chỉ thuộc IIBA đều có trong các trang chi tiết của các chứng chỉ này, ví dụ như ở cuối trang của ecba: https://www.iiba.org/business-analysis-certifications/ecba/
Sau đó chúng ta sẽ đối chiếu với các chương lớn trong cuốn BABOK thì thấy được rằng: Các title ở blueprint đều chính là các chương lớn trong BABOK. Blueprint của ECBA được phân bổ như sau:
- Business analysis planning and monitoring 5%
- Elicitation and collaboration 20%
- Requirements life cycle management 20%
- Strategy analysis 5%
- Requirements analysis and design definition 24%
- Solution evaluation 1%
Có thể thấy rằng, ECBA tập trung vào những kỹ năng phù hợp với các BA mới vào nghề. Khi mới vào nghề thì những việc như lập kế hoạch, phân tích chiến lược, đánh giá giải pháp quả là quá sức. Vậy nên tập chung vào những task đơn giản hơn, liên quan trực tiếp đến requirement, khai thác thông tin,... thì hợp lý hơn. Các kỳ thi của IIBA không phải chỉ là thi cho vui, mà họ có những tính toán rất cụ thể để phù hợp với đối tượng dự thi.
2. Ôn tập
Dựa theo blueprint đã đề cập ở trên, ta sẽ tiến hành ôn tập để luyện thi. Có các cách ôn tập sau đây:
- Học BABOK (bắt buộc): Đây là cách bắt buộc, vì toàn bộ kiến thức trong bài thi đều được lấy ra từ đây. Ta dựa theo blueprint để hiểu & thuộc những thứ nằm trong các chương chiếm tỉ trọng cao trong bài thi. Còn những chương chiếm tỉ trọng thấp thì nếu có đủ thời gian hẵn ôn đến
- Học các course online: Hiện có rất nhiều bên cung cấp các course online để ôn IIBA, các bạn có thể tìm trên Pluralsight (mình suggest học ở đây), Udemy, Simplilearn,...
- Làm các bài test thử: Có 1 số bên cung cấp các bài test thử, mặc dù các câu hỏi ở đây thường không có trong ECBA, nhưng cũng là 1 cách để chúng ta ôn tập kiến thức: techcanvas, whizlabs,...
IV. Những lưu ý về ECBA
- Mặc dù chỉ là entry level, nhưng để thi đỗ ECBA thì chúng ta cần rất thuộc & hiểu những thứ được đề cập trong BABOK. Nhiều khi trong đề thi hỏi 1 dòng rất nhỏ nằm trong BABOK chứ không phải chỉ các nội dung được nhấn mạnh
- Trong buổi thi thì cần có phòng riêng để ngồi thi nhé. Dù là thi online thì vẫn có giám khảo trông thi khá gắt gao. Trước khi vào thi người ta sẽ yêu cầu chúng ta bê máy tính lia quanh phòng, gầm bàn, mặt bàn,... để đảm bảo không có gian lận
- Chứng chỉ ECBA cũng là chứng chỉ online. Sau khi thi đỗ thì chúng ta sẽ được IIBA gửi 1 đường link dẫn đến "hình ảnh" của chứng chỉ này, với tên ta trên đó. Họ sẽ không ship chứng chỉ bản in đến tận nhà bạn đâu nhé
V. Kết
Hy vọng bài viết này đã cung cấp được cho mọi người thêm kiến thức về việc thi ECBA nói riêng và các chứng chỉ của IIBA nói chung. Chúc mọi người sẽ đều pass qua kỳ thi này nhé!