Trong những năm gần đây, Rust đã vươn lên từ một ngôn ngữ ít được biết đến trở thành một trong những ngôn ngữ lập trình được thảo luận và ứng dụng rộng rãi nhất trong ngành công nghệ. Với trọng tâm không khoan nhượng vào an toàn bộ nhớ, hiệu suất vượt trội, và xử lý song song mạnh mẽ, Rust đã thu hút sự chú ý của nhiều công ty lớn và đổi mới nhất thế giới. Từng khởi đầu là một dự án nghiên cứu tại Mozilla, giờ đây Rust đã trở thành một công cụ quan trọng trong kho vũ khí phát triển phần mềm của các ông lớn công nghệ.
Việc các công ty hàng đầu áp dụng Rust không phải là một xu hướng nhất thời mà là một quyết định chiến lược, nhằm xây dựng hệ thống đáng tin cậy hơn, hiệu quả hơn và bảo mật hơn. Dưới đây là cách các công ty đang tận dụng sức mạnh của Rust để giải quyết những thách thức phức tạp và tối ưu hạ tầng quan trọng của họ.
Amazon (AWS)
Amazon, thông qua bộ phận dịch vụ đám mây AWS, là một trong những nhà ủng hộ và sử dụng Rust lớn nhất. Công ty này đã đầu tư mạnh vào hệ sinh thái Rust và ứng dụng nó ở nhiều mặt trận quan trọng:
- Điện toán Serverless: AWS Lambda – dịch vụ hàm không máy chủ phổ biến của họ – hỗ trợ Rust như một runtime hạng nhất. Điều này cho phép các nhà phát triển viết các hàm hiệu quả, ít tốn tài nguyên, lý tưởng cho các workload yêu cầu khởi động nhanh và thực thi ổn định. Rust giúp giảm chi phí vận hành cho cả AWS và khách hàng.
- Lập trình hệ thống: AWS dùng Rust để phát triển các thành phần cấp thấp như hypervisor, driver và các công cụ cần kiểm soát chính xác phần cứng và bộ nhớ. An toàn bộ nhớ của Rust giúp hạn chế lỗ hổng, vốn phổ biến trong phần mềm hệ thống viết bằng C/C++.
- Ứng dụng mạng: Với bản chất dịch vụ đám mây, Amazon cần các ứng dụng mạng hiệu năng cao. Rust xử lý song song hiệu quả, giúp xây dựng proxy, load balancer và các thành phần mạng có khả năng mở rộng lớn.
Google đã tích cực ứng dụng Rust vào các dự án quy mô lớn, nhiều khi để thay thế các thành phần viết bằng C++ nhằm tăng bảo mật và hiệu năng:
- Chrome OS: Google bắt đầu tích hợp các thành phần viết bằng Rust, đặc biệt ở những nơi yêu cầu bảo mật và hiệu suất cao, bao gồm một phần của kernel và công cụ hệ thống.
- Google Fuchsia: Hệ điều hành mã nguồn mở tham vọng của Google sử dụng Rust như ngôn ngữ hạng nhất. Rust được dùng để viết nhiều thành phần hệ thống như driver và service, giảm thiểu đáng kể các lỗ hổng nhờ tính an toàn bộ nhớ.
- AOSP (Android Open Source Project): Google đã công bố kế hoạch dùng Rust trong phát triển Android để giảm các lỗi liên quan đến bộ nhớ – vốn chiếm tỷ trọng lớn trong lỗ hổng bảo mật hệ điều hành này.
Meta (Facebook)
Meta – công ty sở hữu Facebook, Instagram và WhatsApp – cũng đặt niềm tin lớn vào Rust:
- Hạ tầng mạng: Với một trong những hệ thống mạng lớn nhất thế giới, Meta dùng Rust để xây dựng công cụ và dịch vụ quản lý hạ tầng, tối ưu hiệu suất và độ tin cậy cho các trung tâm dữ liệu.
- Bảo mật máy chủ: Rust được dùng cho các công cụ bảo mật cấp thấp và thành phần máy chủ, nhằm ngăn chặn lỗi bộ nhớ và bảo vệ dữ liệu người dùng.
- Viết lại backend từ Python sang Rust: Một ví dụ điển hình là việc Meta viết lại một phần backend từ Python sang Rust để cải thiện hiệu suất, nhờ tốc độ gần như C++ nhưng với an toàn bộ nhớ vượt trội.
Discord
Discord – nền tảng giao tiếp nổi tiếng – đã chuyển đổi các thành phần cốt lõi sang Rust để tăng khả năng mở rộng và hiệu suất:
- Viết lại dịch vụ Read States từ Go sang Rust: Dịch vụ quản lý trạng thái đã đọc tin nhắn được viết lại từ Go sang Rust, giúp giảm độ trễ và tăng hiệu quả.
- 11 triệu người dùng đồng thời với NIFs từ Elixir: Mặc dù backend chính dùng Elixir, Discord viết các chức năng hiệu năng cao bằng Rust dưới dạng NIFs (Native Implemented Functions) – tích hợp trực tiếp với Elixir runtime.
- Vận hành máy chủ: Rust còn được dùng trong các công cụ quản trị máy chủ, nơi yêu cầu tốc độ và độ tin cậy cao.
Dropbox
Dropbox là một trong những công ty sớm áp dụng Rust trong phần lõi hạ tầng:
- Đồng bộ tệp tin: Dropbox sử dụng Rust để viết lại và tối ưu engine đồng bộ tệp tin – trái tim của dịch vụ. Rust đảm bảo quá trình đồng bộ nhanh, đáng tin cậy và tránh lỗi bộ nhớ.
- Viết, kiểm thử và debug engine: Với hệ thống kiểm tra nghiêm ngặt lúc biên dịch, Rust giúp giảm lỗi và tăng tốc độ phát triển phần mềm.
- Kiểm tra tại thời điểm biên dịch: Trình biên dịch Rust kiểm tra bộ nhớ và xử lý đồng thời rất kỹ, giúp loại bỏ lỗi ngay trước khi đưa vào sản phẩm.
Disney
Ngay cả các công ty ngoài lĩnh vực công nghệ thuần túy cũng đang áp dụng Rust, ví dụ như Disney:
- Giao diện đồ họa NCP: Disney sử dụng Rust để phát triển framework GUI cho hệ thống quản lý mạng nội bộ "NCP", cho thấy Rust cũng phù hợp với ứng dụng desktop nội bộ đòi hỏi hiệu suất và độ tin cậy.
- Kết hợp với WebAssembly (WASM): Disney đã thử nghiệm sử dụng Rust với WASM để phát triển client-side/web app. Rust biên dịch hiệu quả sang WASM, cho phép chạy code hiệu năng cao trực tiếp trong trình duyệt.
- Hỗ trợ web trên nhiều nền tảng: Kết hợp Rust + WASM giúp Disney triển khai nhất quán các ứng dụng hiệu suất cao trên nhiều nền tảng và thiết bị.
Tổng kết
Việc các công ty hàng đầu áp dụng Rust ngày càng nhiều cho thấy một xu hướng rõ ràng: ngành công nghệ ngày càng đề cao bảo mật, hiệu năng và độ tin cậy. Với thiết kế độc đáo, Rust trở thành lựa chọn lý tưởng để giải quyết những thách thức phức tạp trong kỹ thuật phần mềm hiện đại – từ hạ tầng đám mây đến hệ điều hành và ứng dụng web hiệu năng cao.
Tương lai của Rust rất tươi sáng khi ngày càng có nhiều tổ chức nhận ra giá trị của một ngôn ngữ không chỉ giúp xây dựng hệ thống vững chắc mà còn thúc đẩy văn hóa phát triển phần mềm an toàn và hiệu quả.