React đã trở thành một công nghệ thống trị trong thế giới phát triển web và mặc dù nhiều lập trình viên biết cách sử dụng nó để xây dựng các ứng dụng, việc thành thạo các khái niệm cốt lõi của nó có thể đưa bạn vào top 5% lập trình viên React. Trong bài viết này, chúng ta sẽ đi sâu vào một số khái niệm quan trọng nhất tạo nên sự khác biệt giữa các lập trình viên React hàng đầu với phần còn lại, cung cấp cho bạn kiến thức cần thiết để đưa kỹ năng React của bạn lên một tầm cao mới.
Hiểu rõ vòng đời của component
Mọi lập trình viên React đều sử dụng component, nhưng sức mạnh thực sự nằm ở việc hiểu vòng đời của component. Các component React trải qua các giai đoạn khác nhau trong vòng đời của chúng, bao gồm gắn kết (mounting), cập nhật (updating) và hủy bỏ (unmounting). Các lập trình viên hàng đầu biết cách tận dụng các phương thức vòng đời (hoặc hooks trong các functional component) để tối ưu hóa hiệu suất và quản lý các tác dụng phụ một cách hiệu quả.
Các giai đoạn chính:
- Gắn kết (Mounting): Khi component được đưa vào DOM (ví dụ: sử dụng componentDidMount hoặc useEffect trong các functional component).
- Cập nhật (Updating): Khi props hoặc state của component thay đổi, kích hoạt quá trình render lại.
- Hủy bỏ (Unmounting): Khi component bị xóa khỏi DOM (ví dụ: componentWillUnmount hoặc hàm dọn dẹp trong useEffect).
Mẹo nhỏ: Luôn dọn dẹp các tác dụng phụ của bạn trong giai đoạn hủy bỏ để tránh rò rỉ bộ nhớ.
Làm chủ Hook: Vượt ra ngoài useState và useEffect
Hooks của React đã cách mạng hóa cách chúng ta viết functional component. Hầu hết các lập trình viên đều quen thuộc với useState và useEffect, nhưng các lập trình viên hàng đầu còn đào sâu hơn vào các hooks như useMemo, useCallback và useReducer để tinh chỉnh hiệu suất và quản lý state phức tạp.
- useMemo: Tối ưu hóa các phép tính tốn kém bằng cách ghi nhớ các giá trị.
- useCallback: Trả về một phiên bản được ghi nhớ của một hàm để ngăn chặn việc render lại không cần thiết.
- useReducer: Một giải pháp thay thế cho useState để xử lý logic state phức tạp hơn, đặc biệt là trong các ứng dụng quy mô lớn.
Tại sao nó lại quan trọng: Các hooks này giúp ngăn chặn việc render không cần thiết, quản lý hiệu suất và xử lý logic phức tạp một cách hiệu quả. Thành thạo chúng có thể làm cho ứng dụng của bạn mượt mà hơn và có khả năng mở rộng tốt hơn.
Virtual DOM và cách lựa chọn API quản lý state phù hợp
Virtual DOM (VDOM) của React là một khái niệm quan trọng tạo nên sự khác biệt của nó so với các thư viện khác. Khi state hoặc props của một component thay đổi, React tạo một bản biểu diễn ảo của UI, so sánh nó với bản trước đó (thông qua một quá trình gọi là giải hòa), và chỉ cập nhật những phần của DOM thực sự cần thay đổi.
Việc hiểu cách Virtual DOM hoạt động ở bên dưới cho phép các lập trình viên hàng đầu:
- Viết các component giảm thiểu việc render lại và tối ưu hóa hiệu suất.
- Sử dụng shouldComponentUpdate hoặc React.memo để ngăn chặn các bản cập nhật không cần thiết.
- Tránh các lỗi phổ biến như component lồng nhau sâu gây ra sự cố về hiệu suất.
Mẹo nhỏ: Luôn sử dụng key khi render danh sách để giúp React xác định và điều chỉnh các thay đổi hiệu quả hơn.
Hiểu rõ về Context API so với Redux
Quản lý state là một phần quan trọng của bất kỳ ứng dụng React nào. Mặc dù Redux là lựa chọn phổ biến để quản lý state ứng dụng phức tạp, Context API của React đã trở thành một giải pháp thay thế mạnh mẽ, đặc biệt là với sự ra đời của hooks.
Khi nào nên sử dụng Context API:
- Tốt nhất cho các ứng dụng quy mô nhỏ đến vừa hoặc các vùng state cụ thể như theme hoặc xác thực.
- Ít dòng code so với Redux và được tích hợp trực tiếp vào React.
Khi nào nên sử dụng Redux:
- Lý tưởng cho các ứng dụng lớn hơn với state phức tạp trải dài trên nhiều component.
- Các công cụ dành cho nhà phát triển được tích hợp sẵn để kiểm tra và gỡ lỗi state.
Biết khi nào và cách sử dụng các công cụ quản lý state này đưa bạn vào nhóm các nhà phát triển React hàng đầu.
React Refs: Kiểm soát các phần tử DOM như một chuyên gia
Refs cho phép bạn truy cập và thao tác trực tiếp các phần tử DOM, mà không cần render lại toàn bộ component. Chúng thường không được sử dụng hết tiềm năng nhưng có thể thay đổi cục diện trong một số trường hợp nhất định, chẳng hạn như:
- Quản lý tiêu điểm, lựa chọn văn bản hoặc phát lại phương tiện.
- Tích hợp với các thư viện bên thứ ba thao tác DOM.
- Lưu trữ các giá trị có thể thay đổi không kích hoạt việc render lại.
Ví dụ: Bạn có thể sử dụng ref để tập trung vào trường nhập liệu khi biểu mẫu được tải.
const inputRef = React.useRef(null); useEffect(() => { inputRef.current.focus();
}, []); return <input ref={inputRef} type="text" />;
Các lập trình viên React hàng đầu biết cách sử dụng ref một cách tiết kiệm và khi nào nên chọn logic khai báo thay.
Prop-Drilling vs. Lifting State: Hiểu rõ sự khác biệt
Prop-drilling đề cập đến việc truyền dữ liệu qua nhiều lớp component để đến component đích. Mặc dù nó hoạt động, nhưng prop-drilling quá mức có thể khiến code của bạn khó bảo trì hơn.
Thay vào đó, bạn có thể nâng state lên một component cha chung và truyền nó xuống dưới dạng props cho các component con cùng cấp. Các lập trình viên hàng đầu tránh prop-drilling bằng cách tổ chức các component của họ một cách khôn ngoan và sử dụng các mẫu như nâng state hoặc Context API.
Nâng cao hiệu suất với Suspense và Concurrent Mode
React 18 trở lên mang đến các tính năng mới mạnh mẽ như Suspense và Concurrent Mode, giúp cải thiện đáng kể hiệu suất ứng dụng bằng cách thực hiện cập nhật UI không chặn.
Suspense:
- Nó cho phép các component "đợi" một cái gì đó (như tìm nạp dữ liệu) trước khi render, cải thiện trải nghiệm người dùng bằng cách hiển thị nội dung dự phòng trong khi dữ liệu đang được tải.
Concurrent Mode:
- React có thể tạm dừng việc render để ưu tiên các tác vụ quan trọng hơn, giúp ứng dụng của bạn phản hồi nhanh hơn và liền mạch hơn.
Việc học cách triển khai các tính năng này ngay bây giờ sẽ giúp kỹ năng React của bạn không bị lỗi thời.
React Fiber: Công cụ đối chiếu mới
Được giới thiệu trong React 16, React Fiber là thuật toán điều chỉnh mới giúp các tính năng nâng cao như Suspense và Concurrent Mode trở nên khả thi. Nó cho phép React tạm dừng công việc trên các tác vụ có mức ưu tiên thấp và tập trung vào các bản cập nhật có mức ưu tiên cao.
Tại sao nó lại quan trọng: Hiểu về Fiber sẽ giúp bạn viết các ứng dụng hiệu suất cao hơn, đặc biệt là khi bạn tối ưu hóa cho việc render đồng thời.
Kết luận
Việc nắm vững các khái niệm React này không chỉ cải thiện hiệu suất và khả năng mở rộng của ứng dụng mà còn giúp bạn nổi bật so với phần lớn các lập trình viên React khác. Biết cách tận dụng các công cụ như hook, phương pháp vòng đời và quản lý trạng thái hiệu quả có thể đưa bạn vào top các lập trình viên React.
Bằng cách mài giũa những kỹ năng này, bạn sẽ được trang bị để giải quyết các dự án phức tạp, thực tế và giành được vai trò trong các môi trường cạnh tranh. React đang phát triển nhanh chóng và việc luôn đi đầu với các khái niệm nâng cao này sẽ giúp bạn luôn dẫn đầu trong công việc của mình.
Cảm ơn các bạn đã theo dõi!