“PHP đã lỗi thời rồi, học làm gì nữa?” Nếu bạn từng nghe câu nói này – hãy dừng lại vài phút, cùng mình tìm hiểu sự thật. Có thể bạn sẽ bất ngờ!
1. PHP là gì?
PHP là viết tắt của "PHP: Hypertext Preprocessor" – một ngôn ngữ lập trình mã nguồn mở, chạy chủ yếu trên máy chủ để tạo ra các trang web động.
Ban đầu, PHP được tạo ra vào năm 1995 bởi Rasmus Lerdorf, với mục đích quản lý một trang web cá nhân. Nhưng qua thời gian, PHP đã phát triển thành một trong những ngôn ngữ web phổ biến nhất thế giới.
Một điểm đặc biệt: PHP có thể được nhúng trực tiếp vào HTML. Điều này giúp việc phát triển web trở nên dễ tiếp cận với những ai mới bắt đầu.
2. PHP dễ học đến mức nào?
- Cú pháp gần giống C, rất quen thuộc với các bạn học lập trình từ C/C++
- Không cần phải cài đặt phức tạp – bạn chỉ cần XAMPP, Laragon hoặc Docker là có thể bắt đầu viết code
- Có thể bắt đầu từ những dòng lệnh đơn giản như:
<?php
echo "Hello, world!";
?>
- Kết hợp với HTML dễ dàng:
<h1>Chào bạn!</h1>
<p>Hôm nay là: <?php echo date('d/m/Y'); ?></p>
3. Những “đồn đoán” sai lầm về PHP
❌ “PHP đã lỗi thời” Sự thật là:
- PHP vẫn chiếm hơn 76% các website trên thế giới
- Wordpress – nền tảng chiếm ~43% web toàn cầu – chạy trên PHP
- Laravel – một framework PHP hiện đại – đang cực kỳ phổ biến
❌ “PHP không có hướng đối tượng (OOP)”
- Từ phiên bản PHP 5, OOP đã được hỗ trợ đầy đủ (class, object, inheritance, interface, trait…)
- Từ PHP 8 trở đi, nhiều tính năng lập trình hiện đại được cập nhật như:
- Named arguments
- Union types
- Attributes
- Constructor property promotion
❌ “PHP không có job”
- Các công ty dùng hệ thống cũ (legacy systems) vẫn rất cần PHP dev
- Các startup nhỏ thích PHP vì dễ triển khai nhanh, chi phí thấp
- Nhiều phần mềm quản lý nội bộ như CRM, ERP, LMS vẫn xây dựng bằng PHP
4. PHP có gì nổi bật hơn so với các ngôn ngữ khác?
Tiêu chí | PHP | NodeJS | Python |
---|---|---|---|
Mục đích chính | Web backend | Web, realtime | Đa mục tiêu (AI, Web) |
Tài liệu tiếng Việt | Nhiều | Nhiều | Nhiều |
Hosting hỗ trợ | Phổ biến, rẻ | Ít hơn | Không chuyên web |
Học có việc ngay | ✅ | ✅ | ⚠️ (tuỳ lĩnh vực) |
Học dễ không? | ✅ | ✅ | ✅ |
Nếu bạn là người mới bắt đầu, muốn học nhanh – làm nhanh – xin được việc sớm: PHP là một lựa chọn cực kỳ hợp lý.
5. PHP được dùng ở đâu trong thực tế?
- Website công ty, giới thiệu sản phẩm, blog cá nhân
- Xây dựng hệ thống quản lý nội bộ: hệ thống chấm công, quản lý học sinh, bán hàng,…
- Lập trình API backend phục vụ frontend viết bằng React, Vue hoặc Flutter
- Nền tảng học trực tuyến, ví dụ như Moodle – một nền tảng giáo dục mã nguồn mở viết bằng PHP
- Thương mại điện tử: OpenCart, Magento đều dùng PHP
6. Hệ sinh thái PHP: không hề "quê mùa"!
📦 Frameworks hiện đại:
- Laravel (phổ biến nhất, hỗ trợ rất mạnh)
- Symfony (có tính tổ chức cao)
- CodeIgniter (gọn nhẹ, phù hợp dự án nhỏ)
🧰 Package manager:
- Composer: giống như NPM của NodeJS
- Packagist: nơi lưu trữ hàng ngàn thư viện PHP
🧪 Testing:
- PHPUnit: công cụ kiểm thử unit rất mạnh mẽ
🌐 Hosting & Cloud:
- PHP tương thích hầu hết các dịch vụ hosting hiện nay
- Có thể deploy dễ dàng lên Vercel, Heroku, Cloudways…
7. Học PHP bắt đầu từ đâu?
Cài môi trường: Laragon, XAMPP, hoặc Docker (nếu biết)
Học PHP thuần:
- Biến, kiểu dữ liệu, toán tử
- Câu lệnh điều kiện, vòng lặp
- Hàm và mảng
- Lập trình hướng đối tượng (OOP)
- Kết nối cơ sở dữ liệu MySQL
- Thực hành một dự án nhỏ
- Học Laravel
8. Tương lai của PHP trong năm 2025 và xa hơn?
PHP 8.3 và PHP 8.4 sắp ra mắt, mang đến nhiều cải tiến đáng chú ý:
- Tối ưu hiệu năng (JIT)
- Hỗ trợ tốt hơn cho typed properties
- Syntax rõ ràng hơn, gần với các ngôn ngữ hiện đại như TypeScript
Ngoài ra, Laravel vẫn đang phát triển rất mạnh – với nhiều công cụ hỗ trợ như:
- Laravel Breeze, Jetstream (xây dựng Auth nhanh)
- Laravel Livewire (frontend reactive mà không cần JavaScript)
- Laravel Forge, Vapor (triển khai server hoặc serverless dễ dàng)
9. Tổng kết: Vì sao bạn nên học PHP ngay hôm nay?
✅ Dễ học – tài liệu cực kỳ nhiều, cả tiếng Việt và tiếng Anh
✅ Thị trường việc làm vẫn còn rất mạnh
✅ Nhiều doanh nghiệp vẫn cần duy trì, mở rộng hệ thống PHP
✅ Học xong có thể tạo sản phẩm thực tế nhanh chóng
✅ Nếu bạn muốn làm web backend: PHP là lựa chọn tuyệt vời
🔥 Lời khuyên cho người mới bắt đầu
“Đừng để những lời đồn đoán trên mạng ngăn cản bạn bắt đầu.” Hãy thử – hãy học – và tự mình cảm nhận!
📌 Bài tiếp theo: “Tư duy lập trình với PHP: Biến, hàm, điều kiện và vòng lặp cho người mới”
Mình sẽ giúp bạn xây dựng nền tảng vững chắc từ những thứ căn bản nhất trong PHP!