🧠 Giải thích toán học
🎯 Mục tiêu:
Tính một tỷ lệ bán hàng đã được làm mượt để tránh các vấn đề do dữ liệu quá ít (ví dụ: mới bán 1 lần mà đã tính tỷ lệ là 100%).
📐 Công thức toán học:
Đây là Bayesian smoothing với prior cố định:
Trong đó:
- : số lượng bán được (bunsi)
- : số lượng tồn kho (bunbo)
- : số lượng bán giả định (prior sales)
- : số lượng tồn giả định (prior inventory)
📊 Ví dụ:
Giả sử:
Sản phẩm | Bán được (s) | Tồn kho (n) | Tỷ lệ thực | Sau smoothing |
---|---|---|---|---|
A | 1 | 1 | 1.0 (100%) | |
B | 10 | 50 | 0.2 |
→ Tỷ lệ được giảm nhẹ và ổn định hơn.
📌 Khi nào dùng phương pháp này?
- Khi không muốn hoặc không thể tính trung bình toàn cục
- Khi bạn có kinh nghiệm domain knowledge (biết rằng phân phối cần smoothing mức độ bao nhiêu)
- Khi cần cách đơn giản, nhanh và ổn định hơn dynamic smoothing
🔁 So sánh với các phương pháp khác:
Phương pháp | Công thức | Ưu điểm | Nhược điểm |
---|---|---|---|
Tỷ lệ thô (raw) | Đơn giản | Rất dễ nhiễu với dữ liệu nhỏ | |
Static smoothing ✅ | Ổn định, dễ dùng | Không thích ứng theo dữ liệu toàn cục | |
Dynamic smoothing | Giống static nhưng α, β lấy từ avg toàn bộ | Chính xác hơn | Phức tạp hơn |
Wilson Score | Khoảng tin cậy thống kê | Độ tin cậy cao | Khó hiểu hơn |
Nếu bạn cần đồ thị minh họa giống Wilson Score hoặc muốn so sánh static smoothing với dynamic, mình có thể vẽ thêm.